Quy trình bốc mộ cải táng đúng chuẩn và chi tiết

Bốc mộ cải táng là giai đoạn cuối cùng để hoàn tất việc an táng người đã khuất, do đó đây là việc làm cực kỳ quan trọng và cần phải chú ý đến nhiều chi tiết. Để hiểu rõ hơn về quy trình này, tham khảo ngay các thủ tục bốc mộ cải táng đúng chuẩn và chi tiết của Hoa Viên Bình An dưới đây.

Khi nào nên và không nên bốc mộ

Cải táng, bốc mộ, sang cát là một tập tục bắt nguồn từ thời Bắc thuộc. Tập tục này do các thương lái người Trung Hoa hình thành với mong muốn đưa xương cốt người đã mất về lại với chính quốc.

Miền Bắc nước ta là vùng đất có tính chất địa lý đất nhiều phù sa bồi đắp, đất này rất nhiều dinh dưỡng cho trồng trọt nhưng lại được quan niệm là bẩn. Do vậy mà khi người mất được chôn xuống đất này cần phải có 1 khoảng thời gian “thay quần áo”. Chính vì những quan niệm này mà dần về sau, người miền Bắc vẫn duy trì tập tục này. 

Ngược lại, tại miền Nam, nhiều gia đình khi con cháu đã khá giả thường có xu hướng quy hoạch mộ phần cho cả tổ tiên về một nơi để tiện lợi cho việc thăm viếng và chu toàn cho người đã khuất. Điều này không chỉ thể hiện sự hiếu kính mà còn thuận tiện cho việc chăm sóc mộ phần, duy trì nếp văn hóa gia đình qua nhiều thế hệ.

Vậy khi nào thì có thể tiến hành quy trình bốc mộ cải táng? 

Các trường hợp nên bốc mộ?

Bốc mộ còn có thể hiểu là cải táng, là một việc cần tiến hành sau khi con cháu mãn thời hạn để tang. Với phong tục truyền nhiều đời nay, sau khi hạ táng người mất từ 3 năm trở lên thì con cháu có thể bốc mộ. Tuy nhiên, thời gian này không hoàn toàn cố định mà còn phải căn cứ theo nhiều yếu tố khác nhau.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến thời gian bốc mộ:

• Xem xét thời gian hợp với tuổi của người đã mất
• Xem xét thời gian phù hợp với tuổi của con trai trưởng trong gia đình
• Khu đất mà người đã mất được chôn. Một số khu đất có đặc điểm tương đối khó khăn trong việc phân hủy nên thời gian để bốc mộ, cải táng, sang cát cũng theo đó mà kéo dài hơn. Một số ngôi mộ cần đến 7-10 năm mới có thể phân hủy xong và tiến hành cải táng.

Ngoài ra còn một số yếu tố khác nên bốc mộ cải táng lập tức:

• Phần đất chôn bị ngập nước; có nhiều mối & kiến.
• Phần mộ sụt lút không lý do; cây cối xung quanh mộ khô héo.
• Gia đình gặp nhiều tai vạ, con cái thay đổi tiêu cực.
• Gia đình có nhiều người lận đận trên con đường học tập và kinh doanh.
• Gia đình có người bị bệnh thường xuyên, chữa trị lâu mà không khỏi.
• Gia đình liên tiếp xảy ra hung sự.
• Gia đình muốn cần công danh, thịnh vượng nên mong muốn tìm được vị trí phong thuỷ để đặt phần mộ của ông bà tổ tiên.

Các trường hợp không nên bốc mộ

Thông thường, thời gian trong năm được nhiều gia đình chọn để tiến hành bốc mộ, cải táng  là vào mùa thu và đầu đông. Trong khi tiến hành quy trình bốc mộ, sang cát cho người đã khuất, gia đình cần phải lưu ý về những điều không nên bốc mộ, sang cát sau đây:

• Khi tiến hành đào đất mộ, nếu có rắn và xuất hiện. Rắn vàng tượng trưng cho Long xà khí vật - là điềm không tốt đẹp, không nên tiếp tục quy trình bốc mộ, sang cát.
• Khi mở nắp quan ra thấy có những dây tơ hồng quấn quýt lấy nhau. Đây là dấu hiệu cho thấy đất kết. Đất kết cho thấy ngôi mộ đang được Long mạch tích linh khí, sẽ phù hộ cho gia đình nên không được cải táng để tránh mất phúc.
• Khi đào mộ, đất đào lên có hơi ấm nhưng trong huyệt lại khô ráo không có nước. Theo phong thủy, khi gặp tình trạng này thì phải lập tức lấp ngôi mộ đó lại ngay.

Trong trường hợp bắt buộc phải thực hiện bốc mộ cải táng, gia đình nên tham khảo kỹ càng từ thầy phong thuỷ và sử dụng các phương thức phong thuỷ để tiến hành bốc mộ cải táng.

Những điều cần biết về nghi thức bốc mộ

Phong tục cải táng được truyền từ ngày xa xưa, cho thấy sự thờ kính của con cháu với người đã khuất. Chính vì vậy mà quy trình bốc mộ cải tángcần phải cẩn thận, đúng các bước thì mới có thể thể hiện lòng thành cũng như không ảnh hưởng đến những điều tâm linh.

Chọn ngày và giờ tốt

Chọn ngày đẹp, giờ tốt khi bốc mộ là việc quan trọng nên làm. Bởi nếu vô tình chọn những thời gian xấu, nhất là những ngày khắc tuổi với người khuất có thể gia đình sẽ gặp nhiều điều không may mắn. Gia đình khi bốc mộ cần tránh những ngày lục xung, lục hại và lục hình có nghĩa là 6 cặp đôi con giáp khắc nhau.

Hơn nữa, gia đình cũng cần tránh những ngày trùng tang, tam tang, thọ tử hay tương khắc, trùng phùng…; tránh giờ bốc mộ xung khắc giữa tuổi của người mất và con trưởng. Ngoài ra, cần tránh bốc mộ vào những ngày oi bức thì lúc này mùi tử khí nồng hơn gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tham gia bốc mộ.

Khi quyết định bốc mộ cải táng, gia đình nên chọn ngày ngũ hành tương sinh với thời gian bốc mộ hợp lý là cuối Thu cho đến trước Đông Chí. Tuỳ vào phong tục từng vùng miền mà một số nơi tiến hành bốc mộ vào ban đêm.

Lựa chọn vị trí đặt mộ

Sau khoảng 3 năm kể từ ngày người đã khuất ra đi, gia đình có thể đi xem và lựa chọn một ngày đẹp để tiến hành quy trình bốc mộ sang cát. Có rất nhiều điều cần phải xem xét khi cải táng như tuổi tác, các tiết khí, thời gian phân hủy, thời gian bốc mộ, thời gian cải tạo huyệt mới,...

Chuẩn bị đồ cúng

Một trong những điều quan trọng không kém trong quy trình bốc mộ cải tánglà chuẩn bị đồ cúng. Đồ cúng phải phù hợp với các bước lễ. Chúng tôi sẽ cung cấp các món đồ cúng cần thiết cho lễ tại nghĩa trang - lễ trình Quan Thần Linh sở tại. Bao gồm:

• 1 bộ đồ Quan Thần Linh: Áo, mũ, ủng
• Ngựa giấy
• 1000 vàng hoa đỏ, tiền giấy
• Trầu cau
• Thuốc
• Đèn, nế
• Rượi
• Muối, gạo
• Gà trống luộc nguyên con
• Xôi

Gia đình có thể chuẩn bị thêm lễ cúng Tam sên gồm: Thịt lợn luộc, trứng vịt luộc, tôm khô bóc vỏ.

Trong quy trình chuẩn bị này còn có chuẩn bị các vật liệu cho việc sang mộ là Tiểu và Quách. Có rất nhiều vật liệu để gia đình lựa chọn như: gỗ, sành, đá, sứ, xi măng,... Một số vật dụng cần thiết mà gia đình cũng nên chuẩn bị như: chậu rửa, bạt che, đèn chiếu sáng, khăn lau, vải đỏ hoặc bìa nilong để đựng xương, rổ, nước vang, các loại thuốc dã thịt…

Cúng thổ công

Cúng thổ công hay lễ trình quan thần linh sở tại là một thủ tục không thể bỏ qua khi muốn thực hiện quy trình bốc mộ, sang cát cho người thân. Mục đích của việc cúng này là để xin phép thần linh canh giữ mộ cho gia chủ - Thổ công cho phép gia đình được tác động đến mộ. 

Khi cúng thổ công, cần phải dựa theo văn cúng rõ ràng, chính xác và thể hiện lòng thành kính. Cần chuẩn bị đồ cúng đầy đủ, bao gồm: nhang vàng, hoa quả, rượu, bàn chải, chậu… 

Tiến hành bốc mộ sang cát

Quy trình bốc mộ, sang cát sẽ được diễn ra như sau:

• Trước khi mở nắp quan tài, người trong gia đình phải đổ một ít rượu lên trên áo quan nhằm mục đích xua đuổi âm khí. 
• Tiếp đó, những người có kinh nghiệm sẽ mở nắp quan tài để lấy hài cốt ra. Hài cốt sẽ được rửa sạch bằng nước vang trong chậu sạch đã được chuẩn bị trước đó.
• Cuối cùng, lau khô xương cốt rồi đặt vào Quách. Trong quá trình rửa hài cốt, người thân của người đã mất sẽ cắm một bó hương vào giữa đáy huyệt vừa đào. 
• Cuối cùng, di chuyển Quách đến vị trí mới để tiến hành chôn cất.

Lễ tạ mộ

Khi thực hiện xong quy trình bốc mộ sang cát, người thân của người đã mất cũng cần làm một lễ tạ mộ để có thể bày tỏ sự biết ơn đối với thần linh khi đã cho phép gia đình bốc mộ, đồng thời, lễ này cũng để cầu xin thần linh phù hộ nơi mộ phần. 

Lễ tạ mộ sẽ bao gồm các phần như: 

• Phần kính lạy quan thần thổ địa, các vị thần linh... 
• Phần tiết chủ 
• Nêu lý do tạ mộ 
• Phần cầu phúc
• Phần tạ mộ

Hướng dẫn quy trình bốc mộ cải táng chi tiết 

Trước khi tiến hành bốc mộ nên kiểm tra thật kỹ các vật dụng và đồ cúng cần thiết. sau khi kiểm tra xong, tiến hành bốc mộ theo quy trình sau:

• Bước 1: Chuẩn bị các vật dụng sau:
  • 1 cái tiểu
  • 1 cái quách
  • 1 miếng vải đỏ
  • 1 tấm nilon
  • 1 chén nước vang
  • 1 chai rượu
  • Bã trà
  • 1 chậu để rửa hài cốt.

• Bước 2: Xác định vị trí huyệt mộ 

Cần xác định đúng vị trí huyệt mộ để tránh đào nhầm mộ bên cạnh, bởi nhiều ngôi mộ lâu năm hoặc trong lúc tu sửa có thể bị sai lệch so với vị trí chôn cất ban đầu.

• Bước 3: Tẩy âm khí

Khi gia đình tiến hành mở ván Thiên, cần đổ rượu nồng độ cao vào quan tài để tẩy đi âm khí và giảm bớt mùi tử khí, sau đó mới bắt đầu lấy cốt. Trong trường hợp, hài cốt chưa được phân huỷ hết, gia đình dùng xăng đổ trực tiếp vào mộ và đốt để cháy phần chưa phân huỷ, sau đó làm sạch dính trên xương rồi rửa xương với nước vang.

• Bước 4: Kiểm tra xương cốt

Sau gia đình làm sạch xương, trải một tấm nilon bên dưới, tấm vải đỏ bên trên rồi xếp lần lượt xương theo thứ tự giống trên cơ thể người. Đối với phần sọ, gia đình dùng bã trà hoặc vải kê, mặt đặt hướng lên trên. 

Điều quan trọng trong quá trình này đó chính là gia đình phải kiểm tra xương cốt được lấy đầy đủ hay chưa. Trong dân gian, để kiểm tra hài cốt đã đủ chưa người ta thường cắm một bó hương (nhang) to dưới đáy huyệt. Nếu làn khói quyện vào nhau và bay thẳng hướng lên trên thì đã hết cốt. Nếu làn khói toả xuống, không thoát ra khỏi huyệt thì cần kiểm tra lại.

Những lưu ý khi thực hiện quy trình bốc mộ sang cát

Sau đây là những điều cần phải lưu ý trong quy trình bốc mộ cải táng cho người đã khuất:

• Kiểm tra mộ: Trước tiến hành quy trình bốc mộ sang cát, người thân cần kiểm tra mộ kỹ càng. Cần quan sát những dấu hiệu ngôi mộ xem có nên hoặc không nên bốc mộ hay không. 
• Chọn thời điểm bốc mộ: Thời điểm bốc mộ thường sẽ dựa vào thời gian tiến hành chôn cất và tình trạng của phần mộ đó. 
• Tìm vị trí đặt mộ mới:Nên tìm vị trí đặt mộ ở các nơi hội tụ những yếu tố phong thủy tốt. Điều này sẽ giúp gia chủ gặp vận may, thuận lợi trong cuộc sống. 
• Chọn ngày tốt và giờ bốc mộ: Thời gian bốc mộ cũng là một lưu ý quan trọng trong quy trình bốc mộ sang cát. Thường thì sẽ được tiến hành vào ban đêm để tránh làm xương cốt của người đã mất bị đen. Ngoài ra,  khi chọn ngày, giờ bốc mộ cần phải phù hợp với cả tuổi của người đã khuất và tuổi của con trai trưởng trong gia đình. 
• Trước và sau khi tiến hành bốc mộ cải táng, phải tiến hành đầy đủ các thủ tục cúng, lễ, đồng thời chuẩn bị văn khấn và sắm lễ vật đầy đủ.

​​​​​​​

Trên đây là toàn bộ những thông tin về quy trình bốc mộ cải táng mà các gia đình có thể tham khảo. Mọi chi tiết có thể liên hệ tới dịch vụ của Hoa Viên Bình An để nhận thêm nhiều thông tin cụ thể.