Những nét đẹp trong phong tục đám tang người Hoa đầy độc đáo trên đất Việt

Cộng đồng người Hoa đang sinh sống trên đất Việt Nam có số lượng lớn so với tổng số các dân tộc tại Việt Nam. Bên cạnh đó, phong tục đám tang người Hoa cũng sở hữu những nét đẹp riêng biệt và độc đáo, cùng với một chút khác biệt so với đám tang của người Việt tại Việt Nam. Hãy cùng Hoa Viên Bình An tìm hiểu các nghi thức quan trọng trong phong tục đám tang của người Hoa tại Việt Nam có những nét khác biệt như thế nào nhé!

Nghi thức đám tang người Hoa tại Việt Nam

Tang lễ là một trong những sự kiện cũng như cột mốc quan trọng của người Hoa. Đây không chỉ là sự tiễn biệt chia cách âm dương, mà nó còn là lúc để người còn sống được bày tỏ lòng thương tiếc và biết ơn đối với người mất. Chính vì vậy mà có rất nhiều nghi thức được tổ chức trong tang lễ. Đám tang người Hoa trên đất Việt mặc dù ít nhiều vẫn chịu ảnh hưởng đời sống xã hội Việt Nam, thế nhưng trong lễ tang họ vẫn giữ được những nét văn hóa riêng biệt, độc đáo đậm chất bản sắc dân tộc của mình.

Trong lúc hấp hối - trước lâm chung

Khi trong nhà có người lâm vào giai đoạn trước lúc lâm chung, gia đình cần phải để con cháu thay phiên túc trực trông coi.

Và khi người đó trong giai đoạn hấp hối nguy cấp, gia đình cần phải di chuyển người đó đến vị trí quan trọng nhất trong nhà. Vị trí này còn được biết với tên gọi ‘chính tẩm’, và trong quan niệm của người Hoa, vị trí quan trọng và phù hợp với người hấp hối là vị trí ngay chính giữa nhà.

Nên đặt người hấp hối trong tư thế ngay ngắn, thoải mái để có thể nghe được lời trăn trối của họ trước khi giã từ cõi đời. Đồng thời trong phong tục tang lễ của người Hoa, nếu người hấp hối mất trên giường ngủ, điều này sẽ khiến cho linh hồn của họ bị treo mãi trên giường và không được siêu thoát.

Những điều cần lưu ý trước lúc lâm chung

Tiếp theo, cần chuẩn bị nước và khăn sạch lau thân thể cho họ, thay quần áo mới sạch sẽ.

Khi người đã ra đi thì đặt thi thể lên chiếu và đưa vào trong nội đường, để đầu người đã khuất hướng ra ngoài còn ở phía chân thì để chén nhỏ đựng dầu, thắp sáng bấc đèn.

Theo phong tục người Hoa, đây chính là ngọn đèn của người đã khuất, với tên gọi là ‘trường minh đăng’. Người trong nhà cần phải canh đèn, túc trực bên linh cửu bảo vệ đèn với tâm thế tận trung tận hiếu.

Với một số người Phúc Kiến, họ sẽ không che mặt cho người mất, người Hoa Hải Nam thường sẽ dùng khăn vuông đỏ để che mặt người đã mất, và đối với người Triều châu, họ sẽ gối đầu cho người đã mất bằng 2 thỏi tiền vàng mã với một bên vàng và một bên bạc.

Sau khi hoàn tất những thủ tục này, bước tiếp theo chính là bắt đầu thực hiện chiêu hồn, gọi hồn người đã mất trở về để khóc than.

Giai đoạn nhập liệm

Gia đình sẽ đặt thi hài người đã khuất vào trong quan tài, con cái sẽ thay phiên nhau canh ở bên linh cửu đợi cho đến khi tiến hành nhập quan.

Trang phục cho người đã mất sẽ tùy thuộc vào mỗi dân tộc Trung Hoa, với người Quảng Đông thì mặc 3 quần, 2 áo với thứ tự màu trắng, tới đen và xanh, cuối cùng là xám, tro và phía ngoài khoác thêm lớp áo gấm.

Còn với người Tiều, họ sẽ cắt hết túi áo và nút áo để người mất không mang miếng ăn đi được.

Ngoài ra, còn tùy thuộc vào độ tuổi người mất sẽ có quần áo khác nhau.

Sự khác nhau của mỗi vùng miền trong đám tang người Hoa

 

Giai đoạn báo tang

Cử người trong gia đình đi báo tang đến người thân trong họ hàng, bạn bè để chia buồn và người trong xóm đến phúng viếng.

Người đến tham dự tang lễ cũng là một phần quan trọng trong tang lễ, thể hiện thái độ thương tiếc, kính trọng cho người đã ra đi.

Tang phục cho người mất và những người thân còn sống trong gia đình

Với người mất thì trang phục sẽ được mặc là 3 lớp quần và 2 lớp áo theo thứ tự màu sắc là trắng, đen, xanh, xám, tro. Sau đó sẽ khoác bên ngoài cùng một lớp áo bằng vải gấm. Ngoài ra người mất còn được người thân trong gia đình cắt tóc cho. Trong đám tang người Hoa thì tang phục của các nhóm người cũng có sự khác nhau:

Đối với người Phúc Kiến: con trai mặc áo dài đến chân, không có nút áo, Bên ngoài sẽ khoác một chiếc áo nhỏ, ngắn bằng vải bố có nút vải để cài. Trên tay sẽ cầm một chiếc gậy. Còn đối với con gái cũng mặc áo dài, đội khăn ba góc, trên khăn có khâu một miếng vải bố. Con rể sẽ mặc tang phục màu trắng có một chấm đỏ để phân biệt với con trai của người mất. Cháu nội đội khăn xanh, trên khăn có thêm một chấm màu xanh, khăn tang của cháu ngoại thì có chấm đỏ.

Đối với người Triều Châu: con trai sẽ mặc áo bằng vải xô, bên ngoài là chiếc áo nhỏ được làm bằng vải bố, đội nón hình tam giác, đeo thêm một chiếc túi 3 màu là xanh, đỏ, trắng để đựng hạt đậu.

 

Đám tang người Hoa

Các lễ cúng trong đám tang người Hoa

Trong đám tang người Hoa thì người mất sẽ được cúng tế bằng các vật phẩm như heo quay, mâm ngũ quả, nhang đèn, hoa tươi. Khi đưa tiễn sẽ có một đội nhạc đi cùng, tang phục của đội nhạc cũng cần phải tương đồng với tuổi của người mất. Nếu người quá cố đã trên 60 tuổi thì ban nhạc sẽ mặc áo đỏ, đầu đội nón lá. Người Hoa xem đây là lễ tang vui. Còn khi người mất dưới 60 tuổi thì đội nhạc sẽ mặc áo màu xám tro.

Lễ động quan

Với người Hoa thì lễ động quan cho người đã khuất rất quan trọng vì vậy mà giờ động quan phải được xem xét kỹ lưỡng. Trước khi đưa linh cữu lên đường, người nhà sẽ phải làm lễ dâng rượu để được các thần linh chứng giám. Và đến giờ động quan thì sẽ có một người cầm sênh chỉ huy tất cả mọi việc từ việc đặt tay lên đòn gánh, nâng quan tài lên vai và cả đi theo đúng hiệu lệnh.

Khi linh cữu người mất được chuyển đi thì theo sau sẽ lần lượt là con cháu, anh em, người thân trong gia đình. Sau đó là bạn bè thân hữu. Theo tục lệ trong đám tang người Hoa thì con trai cả sẽ là người cầm bát nhang, cây dong còn người con trai thứ sẽ cầm ảnh của người quá cố. Đặc biệt con cháu phải bò từ nhà ra đến xe tang để tỏ lòng thảo hiếu, kính lễ với người đã khuất.

Ngoài ra người Hoa còn có tục lệ rải vàng mã trong suốt dọc đường xe linh cữu đi. Theo phong tục người Hoa, vàng mã mang ý nghĩa xua đuổi những linh hồn khác đến quấy rầy người chết, từ đó bảo vệ cho người mất được bình an trên đoạn đường đến suối vàng.

Lễ hạ huyệt - Mở cửa mả và lễ cầu siêu

Người trong gia đình sẽ phải làm lễ tế thần thổ địa trước khi hạ huyệt. Đồ lễ sẽ bao gồm nhang đèn, trái cây, hoa tươi và muối gạo. Sau khi làm lễ tế thần xong, người hoa sẽ rắc các loại hạt đậu, khoai môn xuống huyệt rồi mới đặt áo quan xuống.

Lễ mở cửa mả thường sẽ diễn ra vào ngày thứ 3 sau khi tiến hành chôn cất. Vật phẩm để mở cửa mả gồm có nhang đèn, hương hoa. Lễ mở cửa mả trong đám tang người Hoa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nó giống như một sự giải thoát linh hồn cho người chết khỏi hầm mộ dưới tầng sâu.

Người thân sẽ phải làm cơm cúng cho người đã mất đủ 100 ngày. Tuy nhiên, khi được 49 ngày thì gia đình sẽ đón tăng sư đến để tụng kinh cầu siêu sám hối cho người chết.

Trên đây là những gì Hoa Viên Bình An đã tìm hiểu và đúc kết từ những Quý khách hàng đã ưu tiên lựa chọn Hoa Viên Bình An làm nơi an nghỉ cuối cùng ở cõi vĩnh hằng cho người thân.

Lễ hạ huyệt - Mở cửa mã và lễ cầu siêu

Việc tổ chức tang lễ thì đối với mỗi dân tộc đều rất quan trọng, những công việc chuẩn bị và tiến hành tổ chức tang lễ cũng có nhiều việc phải thực hiện.

Để đảm bảo cho tang lễ được tổ chức được hoàn hảo, đầy đủ các nghi thức phù hợp với phong tục tang lễ của người hoa thì tang gia có thể tìm hiểu đến dịch vụ của chúng tôi để được hỗ trợ.

Với kinh nghiệm hơn 10 năm đồng hành cùng gia đình người Hoa trong lúc tang gia bối rối, Hoa Viên Bình An hoàn toàn hiểu rõ những hình thức tổ chức tang lễ của nhiều văn hóa khác nhau, đảm bảo thực hiện tang lễ hoàn chỉnh, thể hiện được những lòng thành kính của người ở lại với người đã khuất.