Nghi lễ cúng thất tuần cho người mới mất và cách thực hiện

Cúng thất tuần hay cúng 7 ngày là một trong các nghi lễ quan trọng không thể bỏ qua trong phong tục ma chay của người Việt. Con người khi sinh thời gây ra nghiệp chướng thì khi mất đi vẫn phải trả hết nghiệp để đầu thai sang kiếp mới. Muốn nghiệp đỡ đau khổ hơn thì cần phải có sự hỗ trợ từ người thân còn sống trong gia đình bằng cách cúng cơm, tụng kinh niệm chú.

Cúng thất tuần là gì?

Cúng thất tuần là một nghi lễ quan trọng trong phong tục ma chay của người Việt, nói về việc cúng 7 ngày liên tục cho người mới mất. Nghi lễ này xuất phát từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam và truyền lại qua nhiều thế hệ. Theo truyền thống, linh hồn của người mới mất sẽ bị Diêm Vương xử phạt và phải trải qua 18 tầng địa ngục. Nếu có nghiệp tốt thì sẽ đầu thai sớm, còn nếu có nghiệp xấu thì sẽ phải chịu đắng cay đến khi hết nghiệp mới được giải thoát.

Lễ cúng thất tuần giúp giảm bớt sự đau đớn và đọa đày cho người mới mất, giúp linh hồn của họ siêu thoát. Gia đình người mất sẽ chuẩn bị một số lễ vật cúng thất tuần như mâm cơm, hoa quả, giấy tiền vàng bạc và đọc kinh cúng thất tuần. Việc cúng này cũng đồng thời mang ý nghĩa cầu an cho gia đình và bản thân người mất.

Mặt khác, người mới mất trong thời gian 49 ngày được gọi là thời gian chờ tái sinh. Linh hồn của họ còn quanh quẩn trong nhà, vẫn cảm nhận được hơi ấm từ gia đình. Do đó, người nhà thường làm một mâm cơm cúng thất thật đủ đầy trên bàn thờ với mong muốn người mất luôn được no ấm. Ngược lại, gia chủ nếu không làm lễ cúng, linh hồn sau khi nhập quan quay trở về phải chịu cảnh đói rét, dễ gây ra oán trách với người thân của mình. Cúng thất cũng được xem là giây phút cuối cùng của các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau trước khi đưa tiễn người mất.

Cách cúng thất tuần và những lưu ý khi thực hiện nghi lễ

Nhắc đến vấn đề cúng cơm, rất nhiều gia đình thường chủ quan khi làm đồ ăn, làm một cách tùy tiện. Điều này đã vô tình phạm đến người đã mất, ảnh hưởng vong linh, khiến họ khó siêu thoát. Thậm chí, nội bộ gia đình cũng trở nên gay gắt, lục đục với nhiều vấn đề. Việc chuẩn bị mâm cơm cúng thất tuần không cần quá cầu kỳ nhưng vẫn phải tươm tất, sạch sẽ, thức ăn không ôi thiu. Cụ thể những vấn đề cần lưu ý như sau:

• Không sử dụng các loại thịt động vật trong mâm cơm cúng thất tuần như chó, mèo, bò,… Nên làm cơm cúng hoàn toàn bằng những món ăn chay. Việc này giúp linh hồn không phải chịu tội sát sanh.
• Không đặt trực tiếp mâm cơm lên bàn thờ và tuyệt nhiên không đặt dưới đất. Cách tốt nhất là kê một cái bàn đã lau chùi sạch sẽ và đặt cạnh bàn thờ rồi để mâm lên.
• Người tham gia lễ cúng thất tuần nên ăn mặc kín đáo, lịch sự, gọn gàng, tươm tất, màu sắc tối giản. Khi sư thầy đọc kinh thì chắp 2 tay lại đứng sau sự thành tâm cầu nguyện.
• Lau chùi, dọn dẹp sạch sẽ không gian làm cơm cúng, không để những vật dụng dơ bẩn ở gần.
• Hướng đặt bàn thờ phải tuân theo phong thủy, mâm cơm đặt đúng hướng. Vị trí của lư hương không được xê dịch, nếu không hiểu những vấn đề này, có thể hỏi các sư thầy trụ trì trong lễ tang để biết chi tiết hơn.
• Khi thực hiện khấn vái trong lễ cúng thất tuần cần phải thật thành tâm, không đùa giỡn. Tránh phạm vào những vấn đề tâm linh cũng như làm gián đoạn các sư thầy khi đang tụng kinh thực hiện nghi lễ.
• Trong lúc đọc kinh cúng thất phải đọc rõ ràng, rành mạch, không nên đọc to, tránh những vong linh đang lang thang nghe được ghé vào tranh mâm cơm với người mất của gia chủ.
• Sau khi nhang đã tàn hết, gia chủ mới được đem mâm cơm xuống và bắt đầu ăn. Tuyệt nhiên không được đem mâm xuống khi nhang chưa tàn.
• Nên đốt tiền vàng mã, áo quần cho người mất từng ít một để chúng bén lửa cháy hết. Không nên để giấy cháy không đều, chỗ được chỗ mất. Vì như vậy người mất cũng chỉ nhận được phần tiền và áo đã cháy hết.

Cần lưu ý thắp nhang liên tục cho người vừa mất. Nếu không có nhiều thời gian, nên dùng nhang khoanh để thời lượng cháy được kéo dài. Không nên để hoa đã héo rũ mà phải kiểm tra, thay nước, thay hoa, tránh phạm những điều không tốt cho vong linh.

Nghi lễ cúng thất tuần cho người mới diễn ra như thế nào ?

Sau khi người mất, gia đình phải làm mâm lễ cúng trong suốt 7 ngày liên tiếp không đứt đoạn. Mâm cơm phải đầy đủ các món, nếu là món chay thì càng tốt, mời các thiền sư về đọc kinh gõ mõ.

Trong suốt buổi lễ, con cháu sẽ ở cạnh để làm theo hướng dẫn của thầy pháp, chú ý nghiêm túc không cười cợt, không nói chuyện rì rầm to nhỏ hay đùa giỡn, thành tâm cầu phúc cho vong linh đã mất cũng là cách tạo phúc cho chính bản thân mình.

Trong lúc khấn, người nhà con cháu có thể khấn xin người đã khuất phù hộ cho những người ở lại được bình an, may mắn và nhiều thành công.

Theo quan niệm dân gian, vào lễ cúng tuần vong linh sẽ trở về nhà bởi vậy người nhà nên tưởng nhớ người mất, phải tránh cãi cọ để tránh người mất cảm thấy đau lòng nuối tiếc không muốn đi đầu thai.

Trên đây là tất cả những thông tin cần chú ý liên quan đến nghi lễ cúng tuần cho người mới mất như thế nào, làm tốt chu toàn nghi lễ giúp người mất có thể thanh thản ra đi, đồng thời người còn sống cũng có thể giãi bày hết những điều tiếc thương chưa nói, lo xong việc họ cũng có thể an tâm tiếp tục sống tiếp.